Mesane kateterizasyonu, idrarın boşaltılması amacıyla bir kateterin üretra içinden geçirilerek mesane içine yerleştirilmesi işlemidir. Vücudun fizyolojik dengesinin korunması ve hayatın devamı için sindirim ve boşaltım sistemi önemli bir yere sahiptir. Besin maddelerinin ve suyun vücudumuzda metabolizması sonucu meydana gelen atıkların sıvı olan kısmını idrar, katı olan kısmını dışkı oluşturur. İdrarın oluşmasından ve atılmasından üriner organlarımız sorumludur. Ancak üriner organlardan mesanenin bazı durumlarda görevini tam olarak yerine getirmemesi durumunda geçici veya kalıcı bir kateter "sonda" yerleştirilerek bu işlem gerçekleştirilir.

Vücudun bütün sistemlerinde olduğu gibi sindirim sisteminde uygulanan teşhis ve tedavide, kullanılan yardımcı araç ve gereçlerde de gelişme sağlanmıştır. Mesane kateterizasyonunda cinsiyete göre anatomik farklılıklar ve zorluklar olacağından dikkat edilmeli ve kateterizasyon eğitimi almış kişiler tarafından yapılmalıdır. Bu işlem, nazogastrik kateterin kullanıldığı hastalar, ameliyata alınacak hastalar, oral zehirlenmeye maruz kalmış hastalar, ağızdan beslenemeyen hastalar ve gastroenteroloji hastaları gibi pek çok vakada tanı ve tedavi amacıyla tercih edilmektedir.

Mesane kateterizasyonu işlemi, cerrahi aseptik teknik ile yapılacağından steril ortamlarda steril malzemelerle ve bu konuda eğitim almış kişiler tarafından gerçekleştirilmelidir.